Aktualności / Blog / Rozwój

Gotowość szkolna – jak rozpoznać czy dziecko jest gotowe na rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej?

KIDS&Co. 22 stycznia 2025 9 minut czytania
Gotowość szkolna – jak rozpoznać czy dziecko jest gotowe na rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej?

Rozpoczęcie nauki szkolnej w klasie pierwszej to dla dziecka ważny moment w życiu. Przejście z przedszkola do szkoły wiąże się z dużą zmianą, zarówno w sferze emocjonalnej, jak i intelektualnej. Rodzice często zastanawiają się, czy ich dziecko jest gotowe na ten krok. Jak rozpoznać gotowość szkolną? Gotowość szkolna to temat, który budzi wiele pytań, dlatego warto przyjrzeć się, jakie czynniki wpływają na to, czy dziecko jest przygotowane do rozpoczęcia nauki w szkole.

Chłopiec siedzący na dywanie w przedszkolu i patrzący się w obiektyw z uśmiecham, z tyłu widać inna bawiące się dzieci.

Rok szkolny tuż tuż, ale czym jest gotowość szkolna dziecka?

Gotowość szkolna to pojęcie obejmujące różne aspekty rozwoju dziecka, które pozwalają mu odnosić sukcesy w szkole. Nie chodzi tu tylko o umiejętności intelektualne, ale także o zdolności emocjonalne, społeczne i fizyczne. Dziecko gotowe do nauki w szkole to takie, które potrafi funkcjonować w nowym środowisku, radzić sobie z emocjami, współpracować z rówieśnikami i nauczycielami, a także jest w stanie skoncentrować się na zadaniach edukacyjnych. Poziom rozwoju dziecka rozpoczynającego naukę na kolejnym etapie edukacji szkolnej wpływa na podstawowe umiejętności szkolne oraz ich wykorzystanie w nowym środowisku.

Kto ocenia gotowość szkolną dziecka?

Ocena gotowości szkolnej dziecka to proces, który wymaga zaangażowania zarówno rodziców, jak i specjalistów. Przedszkola często przeprowadzają diagnozę gotowości szkolnej, analizując poziom rozwoju dziecka w różnych obszarach. W ocenie tej uczestniczą nauczyciele wychowania przedszkolnego, psychologowie oraz pedagodzy, którzy biorą pod uwagę rozwój emocjonalny dziecka, jego umiejętności językowe, poziom rozwoju fizycznego oraz podstawowe umiejętności szkolne. Ważnym elementem jest także obserwacja dziecka przez rodziców, którzy mogą dostrzec jego postępy i ewentualne trudności. Ostateczna decyzja o podjęciu nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej powinna wynikać z kompleksowej analizy gotowości szkolnej.

Jak rozpoznać gotowość szkolną u dziecka?

Rozpoznanie gotowości szkolnej u dziecka wymaga obserwacji jego zachowania w codziennych sytuacjach oraz analizy różnych aspektów rozwoju. Dziecko gotowe do podjęcia nauki w szkole potrafi skupić uwagę na dłużej, wykazuje zainteresowanie nauką, chętnie słucha opowieści, zadaje pytania i próbuje samodzielnie rozwiązywać proste zadania. Umiejętność radzenia sobie z emocjami, nawiązywania relacji z rówieśnikami oraz przestrzegania zasad to kluczowe elementy świadczące o gotowości szkolnej siedmiolatków. Ponadto, istotna jest dojrzałość fizyczna – dziecko powinno mieć rozwinięte umiejętności manualne, takie jak trzymanie ołówka, rysowanie prostych kształtów czy zapinanie guzików. Rodzice mogą wspierać swoje dzieci w osiągnięciu dojrzałości szkolnej poprzez odpowiednie zabawy edukacyjne, rozwijanie samodzielności oraz budowanie pewności siebie przed rozpoczęciem nauki w szkole.

Aspekty gotowości szkolnej – jakie sfery rozwoju dziecka mają wpływ na osiągnięcie dojrzałości szkolnej?

1. Dojrzałość emocjonalna

Rozwój emocjonalny dziecka to jeden z najważniejszych aspektów przygotowania do szkoły. Dziecko, które jest gotowe do podjęcia wyzwań w szkole potrafi radzić sobie z emocjami, takimi jak lęk, złość czy frustracja. Dziecko gotowe do nauki potrafi także wytrzymać rozłąkę z rodzicami i zareagować w sposób adekwatny do sytuacji, na przykład nie przeżywa zbyt intensywnie momentu rozstania rano w szkole. Warto zwrócić uwagę, czy dziecko potrafi nawiązywać kontakty z innymi dziećmi i czuje się pewnie w obcym środowisku. Prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka to zdolność do wyrażania swoich potrzeb i emocji oraz adaptacja do nowych zasad i rutyn – te podstawowe umiejętności szkolne są kluczowe dla osiągnięcia dojrzałości szkolnej.

2. Dojrzałość społeczna

Dojrzałość społeczna dziecka oznacza umiejętność współpracy z rówieśnikami i nauczycielami. Dziecko gotowe na szkołę potrafi przestrzegać prostych zasad, na przykład czekać na swoją kolej, dzielić się zabawkami, a także słuchać innych. W szkole ważna jest umiejętność funkcjonowania w grupie, rozwiązywania sporów oraz budowania zdrowych relacji z kolegami i koleżankami. Zdolność do współpracy, dzielenia się uwagą nauczyciela z innymi dziećmi, a także angażowanie się w prace zespołowe to istotne elementy gotowości szkolnej.

W przedszkolach KIDS&Co. dbamy o rozwój emocjonalny i społeczny dzieci – dowiedz się więcej.

3. Dojrzałość umysłowa

Osiągnięcie dojrzałości szkolnej ma nierozerwalny związek z gotowością intelektualną dziecka. Odnosi się do zdolności dziecka do podejmowania naukowych wyzwań, takich jak koncentracja na zadaniu, rozumienie instrukcji czy wykonywanie poleceń. Dziecko gotowe do nauki szkolnej powinno posiadać podstawowe umiejętności poznawcze, takie jak rozpoznawanie liter, cyfr, umiejętność liczenia do 10, a także podstawową orientację w przestrzeni (np. umiejętność rozróżniania prawej i lewej strony). Ważne jest również, aby dziecko miało rozwiniętą wyobraźnię i kreatywność, co pomoże mu w nauce poprzez zabawę i eksperymentowanie. Umiejętność skupienia uwagi na prostych zadaniach przez kilka minut będzie miała kluczowe znaczenie w klasie pierwszej.

4. Dojrzałość fizyczna

Prawidłowy rozwój fizyczny dziecka odnosi się do zdolności dziecka do radzenia sobie z wymaganiami fizycznymi, które wiążą się z chodzeniem do szkoły, takimi jak długie siedzenie w ławce, chodzenie na przerwach czy wykonywanie prostych czynności manualnych. Dziecko gotowe do nauki w szkole powinno mieć opanowane podstawowe umiejętności motoryczne, takie jak samodzielne zakładanie butów, ubieranie się, a także posługiwanie się narzędziami pisarskimi (ołówek, kredki, nożyczki). To również czas, kiedy dziecko może zacząć naukę pisania i rysowania w sposób bardziej precyzyjny, co jest podstawą nauki w pierwszej klasie.

Jak wspierać gotowość szkolną dziecka?

Rodzice odgrywają ważną rolę w przygotowaniu dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole. Warto wprowadzać pewne rutyny, które pomogą dziecku w adaptacji do nowego środowiska. W jaki sposób rodzice powinni wspierać rozwój dziecka? Oto kilka wskazówek:

  • Zadbaj o rozwój emocjonalny dziecka – warto rozmawiać z dzieckiem o szkole wyjaśniając, co je czeka, ale również słuchając jego obaw i lęków. Można odwiedzić szkołę przed rozpoczęciem nauki, aby dziecko poczuło się bardziej komfortowo w nowym miejscu.
  • Wzmacniaj umiejętności społeczne – angażowanie dziecka w zabawy grupowe i wspólne aktywności z rówieśnikami, uczą je współpracy oraz przestrzegania zasad. Dobrym pomysłem może być także uczestnictwo w zajęciach, które umożliwiają naukę pracy w zespole. Wypracowanie tych podstawowych umiejętności szkolnych, ułatwi dziecku podjęcie nauki szkolnej i odnalezienie się w nowym środowisku.
  • Kształtuj umiejętności poznawcze – warto czytać z dzieckiem książki, rozmawiać na różne tematy, angażować je w gry edukacyjne. Pomocne mogą być także zajęcia rozwijające umiejętności matematyczne i sprawność manualną. Dzieci uczą się rysowania, malowania, układania puzzli – to tylko niektóre z podstawowych elementów wychowania przedszkolnego, które mają znaczący wpływ na prawidłowy poziom rozwoju dziecka. Są to umiejętności szkolne, które rodzic może wspierać i rozwijać samodzielnie w domu.
  • Zwróć uwagę na rozwój fizyczny dziecka – warto dbać o zdrowie dziecka, zapewniając mu odpowiednią ilość snu, ruchu i zdrową dietę. Prawidłowy rozwój fizyczny dziecka zapewniany jest poprzez zabawę na świeżym powietrzu i rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Podczas prawidłowych zajęć fizycznych, dziecko potrafi utrzymać energię niezbędną do koncentracji.

Obowiązek szkolny dziecka rozpoczynającego naukę

Zgodnie z polskim prawem, obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się w wieku 7 lat. Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, każde dziecko, które ukończy 7. rok życia w danym roku kalendarzowym, ma obowiązek rozpoczęcia nauki w pierwszej klasie szkole podstawowej.

Odroczenie obowiązku szkolnego

Nie każde dziecko osiąga gotowość szkolną w tym samym czasie. W przypadkach, gdy analiza gotowości szkolnej wskazuje na trudności w jednym z obszarów rozwoju dzieci, rodzice mogą skorzystać z opcji odroczenia obowiązku szkolnego. Ta możliwość dotyczy dzieci, które ukończyły 6. rok życia. Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, odroczenie obowiązku szkolnego może zostać przyznane przez dyrektora szkoły na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych. Wniosek ten powinien być uzasadniony odpowiednimi przesłankami. Odroczenie jest możliwe w przypadku:

  • Opóźnionego rozwoju dziecka – jeśli dziecko ma trudności w zakresie rozwoju fizycznego, psychicznego lub społecznego, które uniemożliwiają mu pełne uczestnictwo w nauce w szkole podstawowej.
  • Kwestii zdrowotnych – jeśli dziecko cierpi na schorzenia, które wymagają specjalistycznej opieki lub rehabilitacji i uniemożliwiają normalny przebieg nauki w szkole.

Na podstawie opinii specjalistów, dyrektor wydaje decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, która jest ważna na jeden rok. Odroczenie obowiązku daje dziecku dodatkowy czas na rozwój i przygotowanie się do wymagań szkoły podstawowej, co może wpłynąć pozytywnie na jego przyszłe sukcesy edukacyjne. Jeśli dziecko nie jest gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole, może kontynuować naukę w przedszkolu przez kolejny rok.

Podsumowanie

Gotowość szkolna to nie tylko posiadanie umiejętności intelektualnych, ale także emocjonalnych, społecznych oraz prawidłowy rozwój fizyczny dziecka. Wszystkie te aspekty umożliwiają dziecku podjęcie edukacji szkolnej i odniesienie sukcesu w szkole. To proces, który trwa, a rodzice mogą pomóc dziecku w tym przygotowaniu, zwracając uwagę na różnorodne aspekty jego rozwoju. Ważne jest, aby nie patrzeć na gotowość szkolną tylko przez pryzmat umiejętności akademickich, ale brać pod uwagę także zdolności emocjonalne, społeczne i fizyczne, które są równie istotne w szkole.

Dowiedz się więcej o programie przedszkoli i żłobków KIDS&Co. Nasze placówki znajdują się w poniższych miejscowościach:

Spotkajmy się!

Zapraszamy na indywidualne spotkanie z dyrektorką. To okazja do poznania naszej oferty dydaktycznej, zadania nurtujących pytań oraz obejrzenia przedszkola. Możesz dokonać rezerwacji jednej wizyty w danym dniu.

Newsletter

Chcę otrzymywać porady ekspertów oraz informacje
o najważniejszych wydarzeniach w KIDS&Co.

    Obie zgody mogą być wycofane w każdym czasie. Pamiętaj, że zgadzając się i przesyłając swoje dane, zgadzasz się także na profilowanie w celach marketingowych (lepsze dopasowanie oferty). Więcej informacji o przetwarzaniu danych osobowych uzyskasz w klauzuli informacyjnej dostępnej poniżej. Zgodnie z art. 13 ust. 1-2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (dalej „RODO”) informujemy, że Administratorem Twoich danych osobowych będzie Centrum Rozwoju Dziecka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie… Czytaj dalej »

    Zapisy i Dni Otwarte