Dojrzałość szkolna

Przez dojrzałość szkolną rozumie się ten moment w rozwoju dziecka, kiedy jest już ono zdolne sprostać wymaganiom szkoły, a więc moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka.

Wszyscy badacze byli zgodni, iż okresem optymalnym dla podjęcia nauki szkolnej jest moment, gdy dziecko osiąga wiek 6-7 lat. Równocześnie przedstawiciele szkoły wiedeńskiej wskazywali, iż nieodzownym czynnikiem warunkującym możliwość podjęcia przez dziecko nauki – jest określony poziom nie tylko rozwoju intelektualnego, lecz także społeczny rozwój dziecka. Później wyłoniła się również dojrzałość fizyczna. Podstawowym jej przejawem jest dobry stan zdrowia, odporność na choroby i zmęczenie, sprawność narządów zmysłów i narządów artykulacyjnych oraz ogólna sprawność ruchowa i manualna, która związana jest z dobrą orientacją przestrzenną, a także koordynacją i pamięcią wzrokowo-ruchowo-słuchową. Ważna jest również równowaga nerwowa, będąca warunkiem zdrowia psychicznego i osiągnięcia dojrzałości uczuciowej. Dojrzałość umysłową to swoboda w posługiwaniu się mową oraz prawidłowe rozumienie mowy innych. Ponadto dzieci dobrze przygotowane do nauki czytania i pisania potrafią dokonać analizy i syntezy wzrokowej oraz słuchowej. Przejawem dojrzałości emocjonalno-społecznej są: samodzielność, zaradność, chęć i umiejętność nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i nauczycielami oraz umiejętność przystosowania się do wymogów nowego środowiska. Dzieci rozpoczynające naukę w szkole, są w większości pozytywnie nastawione do swych nowych, uczniowskich obowiązków. Mimo to nie wszystkim dzieciom łatwo jest przystosować się do roli ucznia.

Jako najważniejsze kryteria dojrzałości szkolnej wysuwa się: poziom mowy i myślenia, działalność celową, pamięć, koncentrację uwagi, wytrwałość, współdziałanie społeczne, umiejętność wykonywania zadań zbiorowo, rozumienie symboli. Konieczne są prawidłowe nawyki manualne oraz prawidłowe wyrażanie myśli i rozumienie pojęć. Uczmy dziecka: systematyczności, samodzielności i odpowiedzialności.