Jak rozwijać artystyczne talenty dziecka?

Dużo mówi się o tym, że obecna cyfryzacja negatywnie wpływa na twórczość dzieci, nierzadko odbierając im kreatywność i sprawiając, że stają się bardziej odtwórcze niż twórcze. Jak zatem dbać o artystyczny rozwój dziecka? Zapraszamy do lektury!

Zacznijmy od odejścia od ekranu!

Badania potwierdzają, że dzieci dorastające w nadmiarze urządzeń ekranowych wykazują niższy poziom kreatywności. Czas przed ekranem tabletu czy telewizora, a następnie w późniejszych latach korzystanie z mediów społecznościowych i bierne scrollowanie ekranu negatywnie wpływają na twórczość i oryginalność myślenia u dziecka. Dlatego warto wyznaczać limity korzystania z urządzeń ekranowych – np do 1 godziny dziennie. Ważne też, aby czas ten był podzielony na 15-20 minutowe odcinki, tak aby dziecko nie spędzało całej godziny, bez przerwy przed ekranem. A takie ograniczenie pozwoli nam jednocześnie wygospodarować czas na inne aktywności z dzieckiem, np. te które stymulują rozwój artystyczny dziecka.

Zadbajmy o potrzeby dziecka

Gdy telefon, tablet i inne elektroniczne rozpraszacze są odłożone, warto zastanowić się nad tym, czy w naszym otoczeniu jest miejsce, które sprzyja rozwojowi artystycznemu dziecka – przestrzeń, w której będzie mogło w spokoju bawić się i tworzyć. Nie ma jednego uniwersalnego przepisu na takie miejsce. To wszystko zależy od indywidualnych potrzeb dziecka. Warto zatem obserwować jego preferencje i na ich podstawie stworzyć miejsce, w którym będzie się mu dobrze pracowało. Na co warto zwrócić uwagę? Oto lista przykładowych kryteriów:

• Czy miejsce powinno być odizolowane od reszty domowników, czy w ich otoczeniu?
• Czy miejsce powinno być kolorowe czy stonowane? Jakie kolory, wzory, materiały lubi dziecko?
• W jakiej pozycji dziecko najczęściej lubi pracować? Na stojąco przy sztaludze, na leżąco na podłodze, przy biurku czy siedząc po turecku?
• Jakie bajki, filmy, postacie lubi dziecko? Czym się interesuje? Być może możemy uzupełnić taką przestrzeń wydrukowanymi plakatami, które dodatkową będą pobudzać twórczość dziecka i motywować do działań!

Nastrój dziecka jest bardzo ważny!

Dziecko zlęknione, zdenerwowane, pełne smutku czy niepokoju nie będzie twórcze nawet w najpiękniejszym pokoju na świecie. Warto być uważnym na emocje i nastrój dziecka. Jeżeli widzimy, że staje się ono wycofane, ciche, zmartwione lub zauważamy jakąkolwiek inną zmianę w dotychczasowym zachowaniu dziecka – pytajmy czy wszystko w porządku. Zachęcajmy do rozmowy. Jeżeli dziecko jest w wieku, w którym trudno się z nim porozumieć lub po prostu ma trudność z opisywaniem własnych emocji, można użyć do rozmowy kredek! Pokażmy dziecku całą paletę barw i zapytajmy, którym kolorkiem się dzisiaj czuje i dlaczego.

Generalnie warto wypracować sobie stały moment w ciągu dnia, w którym rozmawiamy z dzieckiem o emocjach i jego ewentualnych zmartwieniach. Co najważniejsze rozmowa o emocjach również może być ciekawym doświadczeniem artystycznym. Oto przykłady zabaw/ plastycznych aktywności dzięki którym możecie stworzyć przestrzeń do rozmowy o emocjach z dzieckiem!

1. Pożeracz problemów. Rysujecie na dużej planszy A3 otwartą buzię potworka. Na planszy przyklejacie z dzieckiem samoprzylepne karteczki z symbolem lub opisem tej trudności/ problemu, z którą obecnie rozprawia się dziecko. W chwili słabości może też samo „wkładać do buzi” potworka swoje karteczki z problemami, które będą jednocześnie sygnałem dla Was, że warto porozmawiać z dzieckiem.
2. Możecie stworzyć słoik/pudełeczko mocy dziecka! Czyli miejsce, do którego codziennie wrzucamy jedną karteczką z jakimś osiągnięciem lub zaletą dziecka jaką wybrzmiała w danym dniu. Gdy pojawi się gorszy dzień losujemy z dzieckiem 2-3 karteczki i odczytujemy jego moce, talenty, zasoby, osiągnięcia, które dotychczas zdobył.

Nie programujmy!

Najlepszy sposób na pobudzenie twórczości to swoboda i brak ograniczeń!

Dlatego warto tworzyć pudła rożnorodności, czyli udostępniać dziecku wybór do różnorodnych kolorów, akcesoriów plastycznych takich jak kredki, farbki, plasteliny, sznureczki, kolorowe fragmenty materiałów i dawać mu przestrzeń do wyboru! Tutaj warto podpowiedzieć, że czasami najciekawsze okazują się te zabawki i gadżety, które pierwotnie pełniły w naszym domu całkiem inną funkcję. Dlatego zachęcamy do zbierania pudełek po jajkach, plastikowych kubeczków, słomek, zakrętek, rolek po papierze toaletowym, bo to właśnie z takich nietypowych rzeczy lubią powstawać magiczne projekty dzieci!

Nie musisz od razu wiedzieć co dziecko lubi!

Dajcie sobie czas! Szukanie swojej pasji i pobudzanie kreatywnej duszy potrafi trwać nawet miesiącami. Dziecko na początkowym etapie może, a nawet powinno próbować różnych rzeczy, aby móc wybrać ulubioną dziedzinę. Artystyczne zdolności to nie tylko plastyka, ale również sztuka, muzyka, taniec… Jak możecie stymulować poznanie dziecka w tym kierunku? Słuchajcie wspólnie różnego rodzaju muzyki, odważcie wymyślać do niej własnego układy, chodźcie na spacery do ciekawych, różnorodnych pod kątem kolorów, budynków, kultury miejsc, czytajcie książki z obrazkami, uczcie się tekstów piosenek lub wierzy, projektujcie razem stroje – możecie nawet kupić za kilkanaście złoty flamastry do koszule i wspólnie z dzieckiem stworzyć jego unikatowy ciuch! Możecie również skorzystać z gotowych programów zajęć artystycznych, które są tworzone dla dzieci zarówno w placówkach i domach kultury jak i w przestrzeni internetowej np. na platformie Youtube. Zdecydowanie nie ograniczajcie się w doświadczeniach. Dzieci chłoną jak gąbka każdą nową umiejętność i zdecydowanie warto to wykorzystać!

Nie oceniaj, zachęcaj do eksperymentowania

Pierwsze aktywności artystyczne mogą być pełne nieładu, braku estetyki, a przede wszystkim odpowiedzialne za powstający szybko bałagan wokół. Nie denerwujmy się na panujący chaos. Jeżeli stworzymy dziecku skojarzenie, że prace artystyczne kończą się złością i frustracją dorosłego, nie będzie chciało już następnym razem się ich podjąć. Wspólne sprzątanie też może być fajną zabawą! Możecie ustawić zegar na 5 minut i zwrócić się do dziecka „Założę się, że nie uda nam się tego posprzątać w 5 minut”. I w ten pobudzający rywalizację sposób, zachęcić dziecko do sprzątania.

Jak wspierać fizyczny rozwój dziecka? Znaczenie zabawy na świeżym powietrzu.

Ruch to zdrowie, a na świeżym powietrzu to już w ogóle! Chyba każdy z nas się z tym zgodzi, prawda? Jednak o ile wyjście na podwórko było kiedyś stałą i oczywistą częścią dzieciństwa, tak dzisiaj nierzadko wypierane jest przez inne czynności, między innymi takie jak siedzenie przed telefonem czy komputerem. Jak zatem dbać o aktywność fizyczną dziecka na świeżym powietrzu i dlaczego warto to robić? O tym właśnie powiemy sobie dzisiaj!

Dlaczego aktywność na świeżym powietrzu jest ważna?

Aktywność na świeżym powietrzu wspiera dziecko na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim podwórko to nieograniczona przestrzeń do biegania, skakania, wspinania się, jazdy na rowerze czyli wszystkich tych aktywności, które pomagają w rozwijaniu dużej i małej motoryki dziecka. Przebywanie na świeżym powietrzu umożliwia doświadczanie różnych bodźców – otaczające kolory, dźwięki, zapachy to wszystko pobudza sensorycznie dziecko i przy odpowiedniej uważności sprawia, że uczy się ono poznawać otaczający go świat. Ale również działa to stymulująco na jego kreatywność i wyobraźnię!

Zabawa na świeżym powietrzu to też dostęp do różnorodnych struktur – to nie jest ta jedna idealna wykładzina w pokoju. To trawa, chodnik, asfalt, kałuże, kamyki, nierówności. Dlatego ruch na świeżym powietrzu potrafi wspierać też rozwój koordynacji i równowagi u dziecka. A przede wszystkim nigdy nie jest nudno! Warto też zwrócić uwagę na fakt, że przebywanie na świeżym powietrzu wzmaga produkcję witaminy D niezbędnej do m.in prawidłowego rozwoju kości.

Przebywanie na świeżym powietrzu to też idealna przestrzeń do nawiązywania nowych relacji przez dziecko. Zabawy grupowe wspierają rozwijanie umiejętności społecznych wśród dzieci, a samo ich uprawianie działa wspierająco na ich kondycję zdrowia psychicznego.

Jak bawić się na dworze?

Planując zabawy z dziećmi można korzystać z tych znanych nam form zabawy takich jak: gra w chowanego, w berka, w murarza, jak i z nowych propozycji, których przykłady można znaleźć na różnych blogach parentingowych. My również przygotowaliśmy dla Was własne propozycje!

Wskazówka: Aby mocniej zachęcić dzieci do zabawy warto wykorzystać motyw ulubionej bajki i włączyć go do zabawy. Przykładowo zastąpić rolę murarza „psim patrolem” lub bawić się w chowanego w „krainie lodu z Elzą”.

1. Mistrzowie przyrody – Rozpoznawanie kwiatów i drzew. Możemy przygotować dla dzieci kartkę ze zdjęciami roślin, które występują w naszej okolicy i rozrysować dla nich mapę. Ich zadaniem będzie odnalezienie ich wszystkich w jak najkrótszym czasie. Mile widziane mogą być tutaj zabawki takie jak lornetka, lupa, kompas, ale oczywiście nie są one obowiązkowe.
2. Latające wiadomości – Gra w głuchy telefon przy użyciu frisbee. Dzieci siedzą na trawie i grają w tradycyjny głuchy telefon. Jednak ostatnia osoba z kolejki musi rzucić frisbee z usłyszanym hasłem do drugiej osoby ze swojej drużyny.
3. Wodni agenci – To idealna zabawa na ciepłe dni. Rozstawiamy na trafie zraszacz i ustawiamy lekki strumień wody. Dzieci na wzór agentów przechodzących przez labirynt laserów, muszę tak przeskakiwać przez zraszacz, aby jak najmniej się zmoczyć.
4. Kto tak jak ja – Bardzo fajna zabawa ruchowa. Dzieci stają w kole. Jedno dziecko wchodzi do środka i kończy zdanie: Kto tak jak ja…(przykład: Lubi zupę pomidorową). Te dzieci, które „podpisują się” pod usłyszanym zdaniem mają za zadanie zamienić z kimś miejscem w kole. Osoba, która nie zdąży tego zrobić – staje na środku koła i zaczyna nową kolejkę zdaniem „Kto tak jak ja…”.
5. Kształty chmur – idealna zabawa na wyciszenie i pobudzenie kreatywności dzieci. Kładziemy się na trawie i wpatrujemy w chmury. Naszym zadaniem jest obserwować chmury i opisać kształt, który w nich widzimy. Można również podawać dzieciom kategorię obiektów jakich się mają doszukiwać w niebie, np. zwierząt, mebli czy postaci z bajek.

Reasumując zabawa na świeżym powietrzu to świetny czas, który warto organizować dziecku na różne sposoby. I nie martwmy się pogodą! Nawet spacer w deszczu może być super okazją i doświadczeniem dla dziecka! Można wtedy przykładowo obserwować krople przez lupę! Miłej zabawy!

Przygotowanie do szkoły. Kształtowanie umiejętności potrzebnych przedszkolakowi

Jak przygotować dziecko do pójścia do szkoły? Często zatrzymujemy się na liście niezbędnych akcesoriów i podręczników, podczas gdy w rzeczywistości najważniejsze okazuje się wszystko to co nasz przyszły pierwszoklasista myśli o sobie, rówieśnikach, szkole oraz to jakie posiada umiejętności pomocne w adaptacji do nowego środowiska. Jakie zatem wspierające przekonania i pomocne umiejętności warto kształtować u dziecka? O tym i nie tylko dowiecie się z dzisiejszego wpisu!

Przekonania o sobie.

Zacznijmy od tego, co dziecko myśli na swój temat. Samoocena to bardzo istotny element wpływający na jego adaptację do każdej nowej sytuacji. Posiadanie pozytywnych przekonań o sobie „Jestem lubiany”; „Jestem wystarczająco dobry”; „Jestem samodzielny” sprawia, że maluch z dużo większą odwagą i wiarą wejdzie w nowe dla niego środowisko szkolne. Stabilna samoocena i pozytywne myślenie o sobie sprawiają, że dzieci z większą łatwością nawiązują relacje, stawiają innym granice, wchodzą w bezpieczne role w grupie i łatwiej przyswajają wiedzę, bez lęku przed porażką czy odrzuceniem.

Jak wzmacniać samoocenę dziecka? Warto pamiętać o komplementowaniu i pochwałach składających się z konkretnego opisu zachowania dziecka połączonego z pozytywnym komunikatem wzmacniającym. Można też tworzyć dedykowane chwaleniu sytuacje, w których mały człowiek ma przestrzeń do wykonania zadania wzbogacającego go o nowe zasoby i konstruktywną wiedzę na swój temat. Pomocne może być również stworzenie słoika mocy – miejsca, do którego codziennie wrzucamy jedną karteczką z jakimś osiągnięciem lub zaletą dziecka jaka wybrzmiała w danym dniu. Gdy pojawi się gorszy dzień losujemy z dzieckiem 2-3 karteczki i odczytujemy jego moce, talenty, zasoby, osiągnięcia, które dotychczas zdobył i w ten sposób przywracamy jego pozytywne myślenie o samym sobie.

Przekonania o szkole

Warto rozmawiać z dzieckiem o szkole, klasie, nauczycielach, przerwach, lekcjach – o wszystkich nowych dla niego składowych szkoły. Rozmawiamy po to, aby zweryfikować wyobrażenia dziecka na temat pójścia do szkoły i zadbać o to, aby posiadał jak najbardziej adekwatne i wspierające przekonania w tym temacie. Nierzadko dzieci w wyniku strachu przed zmianą mogą postrzegać szkołę w zniekształcony sposób. Możemy zapytać, czy jest coś czego się obawiają oraz co by musiało się wydarzyć, aby pójście do szkoły oraz dalsze uczęszczanie do niej było według nich fajne.

Umiejętności społeczne

Umiejętności społeczne, czyli ogólnie rzecz biorąc to co sprawia, że dziecko nawiązuje relacje, utrzymuje je, angażuje się w działania oparte na współpracy i pracy grupowej. Istotna jest też umiejętność rozwiązywania konfliktów.

Jak kształtować te umiejętności społeczne u dziecka? Można zacząć od obserwowania jego interakcji z rówieśnikami. W momencie, gdy coś budzi nasz niepokój lub widzimy, że powstają pewne trudności w komunikacji, możemy pomóc dziecku je zrozumieć i odpowiednio skorygować. Pomocne są też różnorodne książeczki edukacyjne o emocjach i komunikacji z innymi. Warto też zwrócić uwagę, że sama obecność dziecka w przedszkolu wyposaża go w umiejętności społeczne. Jeżeli na tym etapie dostrzegamy jakieś trudności, to wówczas warto zapytać o obserwacje pracowników placówki i ewentualnie skonsultować się z psychologiem, który pomoże nam dobrać odpowiednie metody pracy z dzieckiem.

Znajomość własnych emocji

To bardzo istotny konstrukt do utrzymania zdrowia psychicznego dziecka. Poprzez otwartą rozmowę z dzieckiem o emocjach, uczymy je szukać odpowiedzi na następujące pytania:
Co ja czuję? Co inni czują? Czym jest złość, smutek, gniew i jak te emocje rozpoznać w sobie lub u innych? Dlaczego pojawiają się w nas negatywne emocje i jak sobie z nimi radzić?
Rozpoznawanie emocji, umiejętność ich nazywania oraz odpowiedniej regulacji to zasoby wspierające dziecko z radzeniem sobie z sytuacjami stresującymi, konfliktowymi, wzbudzającymi w nim różnorodno emocje, które zwłaszcza w pierwszych miesiącach w szkole mogą się pojawiać.

Jak wyposażyć dziecko w taką wiedzę? Oto kilka kroków:

1. Upewnij się, że dziecko zna wszystkie podstawowe emocje i wie, że wszystkie ma prawo odczuwać i pokazywać (złość, smutek, gniew również).
2. Opisuj z dzieckiem emocje, tak aby nauczyło się je identyfikować po własnych reakcjach w ciele (zwracaj uwagę np. na to jak szybko bije serce gdy się złościmy, w jaki sposób oddychamy, co czujemy w brzuszku…).
3. Opracuj z dzieckiem pomocny dla niego system regulacji emocji. To może być chwila w samotności, głębokie oddechy, ściskanie piłeczki, robienie przysiadów – o sposobie radzenia sobie z negatywnymi emocjami pisaliśmy już wcześniej. Zachęcamy Was do zerknięcia do tego artykułu!

Umiejętności poznawcze i językowe.

Tutaj również możemy być spokojni, bo dzieci kończące przedszkole wyposażone są w podstawowe umiejętności czytania i pisania. Nie nakładajmy po prostu zbyt dużej presji na siebie i dziecko. Tak naprawdę najważniejsze jest nastawienie do nauki, poznawania nowych kolegów i koleżanek oraz ogólne przygotowanie poznawcze dziecka. Pamiętajmy też, że dzieci w wieku szkolnym zaczynają się porównywać do siebie i na tej podstawie kształtować obraz samych siebie. Nasze dziecko nie musi być najlepiej wyuczone i merytorycznie przygotowane do pierwszej klasy. Wystarczy, że nie będzie znacząco wyróżniało się brakiem umiejętności od reszty dzieci. Cała reszta integracji i adaptacji przyjdzie z czasem i jest to całkowicie naturalny proces!

Samodzielność

Pierwsza klasa to też czas, w którym dzieci dostają nieco więcej swobody w szkole. Należy samemu ubrać się na wf, pamiętać o zjedzeniu drugiego śniadania, zająć sobie czas w trakcie przerwy, zakomunikować własne potrzeby czy nawiązać nowe relacje. To wszystko można podsumować określeniem „samodzielność”. I tutaj warto zwrócić uwagę, że dzieci kończące przedszkole są już w dużej mierze samodzielne. Warto jednak na co dzień tworzyć okazje do samodzielnych zachowań dziecka, zauważać je i wzmacniać pochwałami. W ten sposób wyposażamy dziecko w konstruktywne przekonania na jego temat i zmniejszamy tym samym ryzyko wystąpienia sytuacji w szkole budzących w dziecku frustrację, poczucie niemocy lub lęku przed porażką.